“ဗုဒၶ”သည္ပါဠိစကားျဖစ္၍ ျမန္မာစကားျဖင့္ “ဘုရား”ဟုေခၚသည္။ရုိေသေလးနက္ေသာ
ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈစကားႏွင့္ “ျမတ္စြာဘုရား”ဟူ၍လည္းေကာင္း၊
“ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား”ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ “ျမတ္ဗုဒၶ”ဟူ၍လည္းေကာင္းေခၚဆုိၾက၏။
“ျမတ္ဗုဒၶ”ေဟာၾကားဆုံးမေတာ္မူေသာ ဆုံ းမၾသဝါဒစကားေတာ္မ်ားသည္ “တရားေတာ္”မ်ားပင္ျဖစ္၏။ “ဗုဒၶဘာသာ”ဟူသည္ပါဠိစကားျဖစ္၍ ဗုဒၶ-ဘုရား၊ဘာသာ-စကား ျဖစ္ေလရာ ၊ ဗုဒၶဘာသာသည္ “ျမတ္စြာဘုရား”၏ ဆုံးမစကားေတာ္ဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။လူ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာဟုေခၚေသာ (သတၱဝါ) တုိ႔အား သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲဒုကၡတြင္းမွ လြတ္ေျမာက္နုိင္ ၾကရန္ “ျမတ္စြာဘုရား”ဆုိဆုံးမေတာ္မူေသာ စကားေတာ္မ်ားကုိရုိေသစြာ လုိက္နာ က်င့္သုံးၾကသူတုိ႔သည္ “ဗုဒၶဘာသာဝင္” မ်ားပင္ျဖစ္ၾကပါသည္။
“ျမတ္ဗုဒၶ”သည္ လူ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ၊(သတၱဝါ) အေပါင္းတုိ႔အား သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲျခင္း ဒုကၡအေပါင္းတုိ႔မွ လြတ္ေျမာက္ရာျဖစ္ေသာ “နိဗၺာန္”ခ်မ္းသာၾကီးကုိ ရေစၾကရေအာင္ ေဟာၾကားဆုံးမညႊန္ျပေပးေတာ္မူပါေပ သည္။ လူသတၱဝါတုိ႔အားေဘးရန္အေပါင္းတုိ႔မွ လြတ္ကင္းေစၾကရေအာင္ ညႊန္ျပေပးေတာ္မူ ပါေပသည္။လူသတၱဝါတုိ႔အား စိတ္၏ခ်မ္းသာျခင္း၊ ကုိယ္၏ခ်မ္းသာျခ င္းတုိ႔ကုိလည္းရေစၾကရေအာင္ ေဟာၾကားဆုံးမေပးေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ လူသတၱဝါတုိ႔အားမိမိကုိယ္ႏွင့္မ ျခား ရင္မွေပါက္ဖြားေသာသားကဲ့သုိ႔ ဆင္းရဲတာရွည္ေသာလမ္းမွ ဆင္းရဲကင္းေသာလမ္းသုိ႔ညႊန္ျပေပးျခင္း၊ ခ်မ္းသာနည္းရာမွခ်မ္းသာမ်ားရာသု ိ႔ညႊန္ျပေပးျခင္း၊ ေကာင္းေသာ စကားကုိဆုိျခင္း၊ မယဥ္ေက်းသူတုိ႔အားယဥ္ေက်းေအာင္ဆုံ းမေပးေတာ္မူျခင္း၊ ၾကမ္းၾကဳတ္သူတုိ႔အား သိမ္ေမြ႔ နူးညံ့ေအာင္ ျပဳျပင္ေပးေတာ္မူျခင္း၊ ကုိယ္ခ်င္းမစာနာတတ္သူတုိ႔အား ကုိယ္ခ်င္းစာနာတတ္ေအာင္ ျပဳေစျခင္း စသည့္တုိ႔ကုိ ညႊန္ၾကားဆုံးမေပးေတာ္မူပါသည္။ ညႊန္ၾကားဆုံးမေပးေတာ္မူရာ၌လည္း (ကုိယ္)ျဖင့္ျပဳျပင္ရန္ တရား၊(ႏွုတ္)ျဖင့္ျပဳ ျပင္ရန္တရား၊(စိတ္)ျဖင့္ျပဳျပင္ရန္တရားဟူ၍ (ကုိယ္၊ႏွုတ္၊စိတ္၊)သုံးပါးလုံးယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႕ၾကေစရေအာင္ ေဟာၾကားဆုံးမေပး ေတာ္မူပါေပသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၌ျမတ္ဗုဒၶအား “ဘုရားရတနာ”ဟူ၍ ေခၚဆုိျပီးျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့ေသာ “စကား”ေတာ္မ်ားမွာ လည္း မြန္ျမတ္လြန္းလွ ေသာေၾကာင့္၊ျမတ္ဗုဒၶ၏စကားေတာ္မ်ားကုိ စာေပအျဖစ္ အကၡရာတင္ၾကရာ၌ အကၡရာ အားျဖင့္(ဓမၼခႏၶာ)ဟုေခၚဆုိေသာ တရားစာလုံးေပါင္းရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ရွိျပီး (ပိဋကတ္)အေနျဖင့္ ပိဋကတ္သုံးပုံရွိေသာ တရားမ်ားကုိ “တရားရတနာ” ဟုေခၚဆုိၾကပါသည္။ျမတ္ဗုဒၶကဲ့သုိ႔ ရဟန္းျပဳျပီး ျမတ္ဗုဒၶ ေနထုိင္ေတာ္မူသလ ဝိနည္းေတာ္စည္းကမ္းမ်ားႏွင့္အညီ ေနထုိင္ၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္တရား အားထုတ္ၾကရာ၌ (ရဟႏၱာ)အျဖစ္ကုိ ရရွိျပီးၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ (ရဟႏၱာ)မျဖစ္ၾကရေသးေသာ (ရဟန္း)တုိ႔သည္လည္း ျမတ္ဗုဒၶဆုိဆုံး မသည့္အတုိင္း(ဝိနည္း)ေတာ္စည္းကမ ္းမ်ားႏွင့္အညီ တေသြမသိမ္း လုိက္နာက်င့္ၾကံ ေနထုိင္ၾကသူမ်ားျဖစ္ၾကပါသျဖင့္ အလြန္မြန္ျမတ္လွၾကေသာေၾကာင့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား“သံဃာရတနာ” ဟူ၍ ဗုဒၶဘာသာတြင္ ကုိးကြယ္ရာ “ရတနာျမတ္သုံးပါး” ဟူ၍ရွိပါသည္။
(ရတနာျမတ္သုံးပါး)ကုိ သဒၶါ၊ပညာဦးစီးျပီး ကန္ေတာ့ျခင္း၊မွီခုိအားထားျခင္း၊ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္းကုိ “သရဏဂုံသုံးပါး” ကုိ ဦးထိပ္ထားသည္ (သရဏဂုံ) တည္သည္ဟူ၍ ေခၚဆုိနုိင္ပါသည္။ (ျမတ္ဗုဒၶ)အား ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ပါ၏။ (တရားေတာ္)ကုိ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ပါ၏။ (သံဃာေတာ္)ကုိ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ ပါ၏ဟု ေျပာဆုိလုိပါလ်ွင္ ပါဠိလုိဘာသာျဖင့္“ဗုဒၶံ သရဏံဂစၦာမိ၊ ဓမၼံ သရဏံဂစၦာမိ၊သံဃံ သရဏံဂစၦာမိ” ဟူ၍ပါဠိလုိရြတ္ဆုိရပါသည္။ ဘုန္းေတာ္(၆)ပါးႏွင့္ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ (ျမတ္ဗုဒၶ)အားရွိခုိးပါ၏ဟု ရြတ္ဆုိလုိပါလ်ွင္ “နေမာတႆ ဘဂဝေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ” ဟူ၍ရြတ္ဆုိရပါသည္။
စာဖတ္သူအားလုံးသက္ရွည္က်န္းမာစိ တ္ခ်မ္းသာျပီးလုိရာဆႏၵမ်ားတစ္ လုံးတစ္ဝတည္းျပည့္စုံၾကပါေစ။ အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)
“ျမတ္ဗုဒၶ”ေဟာၾကားဆုံးမေတာ္မူေသာ ဆုံ းမၾသဝါဒစကားေတာ္မ်ားသည္ “တရားေတာ္”မ်ားပင္ျဖစ္၏။ “ဗုဒၶဘာသာ”ဟူသည္ပါဠိစကားျဖစ္၍ ဗုဒၶ-ဘုရား၊ဘာသာ-စကား ျဖစ္ေလရာ ၊ ဗုဒၶဘာသာသည္ “ျမတ္စြာဘုရား”၏ ဆုံးမစကားေတာ္ဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။လူ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာဟုေခၚေသာ (သတၱဝါ) တုိ႔အား သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲဒုကၡတြင္းမွ လြတ္ေျမာက္နုိင္ ၾကရန္ “ျမတ္စြာဘုရား”ဆုိဆုံးမေတာ္မူေသာ စကားေတာ္မ်ားကုိရုိေသစြာ လုိက္နာ က်င့္သုံးၾကသူတုိ႔သည္ “ဗုဒၶဘာသာဝင္” မ်ားပင္ျဖစ္ၾကပါသည္။
“ျမတ္ဗုဒၶ”သည္ လူ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ၊(သတၱဝါ) အေပါင္းတုိ႔အား သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲျခင္း ဒုကၡအေပါင္းတုိ႔မွ လြတ္ေျမာက္ရာျဖစ္ေသာ “နိဗၺာန္”ခ်မ္းသာၾကီးကုိ ရေစၾကရေအာင္ ေဟာၾကားဆုံးမညႊန္ျပေပးေတာ္မူပါေပ သည္။ လူသတၱဝါတုိ႔အားေဘးရန္အေပါင္းတုိ႔မွ လြတ္ကင္းေစၾကရေအာင္ ညႊန္ျပေပးေတာ္မူ ပါေပသည္။လူသတၱဝါတုိ႔အား စိတ္၏ခ်မ္းသာျခင္း၊ ကုိယ္၏ခ်မ္းသာျခ င္းတုိ႔ကုိလည္းရေစၾကရေအာင္ ေဟာၾကားဆုံးမေပးေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ လူသတၱဝါတုိ႔အားမိမိကုိယ္ႏွင့္မ ျခား ရင္မွေပါက္ဖြားေသာသားကဲ့သုိ႔ ဆင္းရဲတာရွည္ေသာလမ္းမွ ဆင္းရဲကင္းေသာလမ္းသုိ႔ညႊန္ျပေပးျခင္း၊ ခ်မ္းသာနည္းရာမွခ်မ္းသာမ်ားရာသု ိ႔ညႊန္ျပေပးျခင္း၊ ေကာင္းေသာ စကားကုိဆုိျခင္း၊ မယဥ္ေက်းသူတုိ႔အားယဥ္ေက်းေအာင္ဆုံ းမေပးေတာ္မူျခင္း၊ ၾကမ္းၾကဳတ္သူတုိ႔အား သိမ္ေမြ႔ နူးညံ့ေအာင္ ျပဳျပင္ေပးေတာ္မူျခင္း၊ ကုိယ္ခ်င္းမစာနာတတ္သူတုိ႔အား ကုိယ္ခ်င္းစာနာတတ္ေအာင္ ျပဳေစျခင္း စသည့္တုိ႔ကုိ ညႊန္ၾကားဆုံးမေပးေတာ္မူပါသည္။ ညႊန္ၾကားဆုံးမေပးေတာ္မူရာ၌လည္း (ကုိယ္)ျဖင့္ျပဳျပင္ရန္ တရား၊(ႏွုတ္)ျဖင့္ျပဳ ျပင္ရန္တရား၊(စိတ္)ျဖင့္ျပဳျပင္ရန္တရားဟူ၍ (ကုိယ္၊ႏွုတ္၊စိတ္၊)သုံးပါးလုံးယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႕ၾကေစရေအာင္ ေဟာၾကားဆုံးမေပး ေတာ္မူပါေပသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၌ျမတ္ဗုဒၶအား “ဘုရားရတနာ”ဟူ၍ ေခၚဆုိျပီးျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့ေသာ “စကား”ေတာ္မ်ားမွာ လည္း မြန္ျမတ္လြန္းလွ ေသာေၾကာင့္၊ျမတ္ဗုဒၶ၏စကားေတာ္မ်ားကုိ စာေပအျဖစ္ အကၡရာတင္ၾကရာ၌ အကၡရာ အားျဖင့္(ဓမၼခႏၶာ)ဟုေခၚဆုိေသာ တရားစာလုံးေပါင္းရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ရွိျပီး (ပိဋကတ္)အေနျဖင့္ ပိဋကတ္သုံးပုံရွိေသာ တရားမ်ားကုိ “တရားရတနာ” ဟုေခၚဆုိၾကပါသည္။ျမတ္ဗုဒၶကဲ့သုိ႔ ရဟန္းျပဳျပီး ျမတ္ဗုဒၶ ေနထုိင္ေတာ္မူသလ ဝိနည္းေတာ္စည္းကမ္းမ်ားႏွင့္အညီ ေနထုိင္ၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္တရား အားထုတ္ၾကရာ၌ (ရဟႏၱာ)အျဖစ္ကုိ ရရွိျပီးၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ (ရဟႏၱာ)မျဖစ္ၾကရေသးေသာ (ရဟန္း)တုိ႔သည္လည္း ျမတ္ဗုဒၶဆုိဆုံး မသည့္အတုိင္း(ဝိနည္း)ေတာ္စည္းကမ ္းမ်ားႏွင့္အညီ တေသြမသိမ္း လုိက္နာက်င့္ၾကံ ေနထုိင္ၾကသူမ်ားျဖစ္ၾကပါသျဖင့္ အလြန္မြန္ျမတ္လွၾကေသာေၾကာင့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား“သံဃာရတနာ” ဟူ၍ ဗုဒၶဘာသာတြင္ ကုိးကြယ္ရာ “ရတနာျမတ္သုံးပါး” ဟူ၍ရွိပါသည္။
(ရတနာျမတ္သုံးပါး)ကုိ သဒၶါ၊ပညာဦးစီးျပီး ကန္ေတာ့ျခင္း၊မွီခုိအားထားျခင္း၊ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္းကုိ “သရဏဂုံသုံးပါး” ကုိ ဦးထိပ္ထားသည္ (သရဏဂုံ) တည္သည္ဟူ၍ ေခၚဆုိနုိင္ပါသည္။ (ျမတ္ဗုဒၶ)အား ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ပါ၏။ (တရားေတာ္)ကုိ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ပါ၏။ (သံဃာေတာ္)ကုိ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ ပါ၏ဟု ေျပာဆုိလုိပါလ်ွင္ ပါဠိလုိဘာသာျဖင့္“ဗုဒၶံ သရဏံဂစၦာမိ၊ ဓမၼံ သရဏံဂစၦာမိ၊သံဃံ သရဏံဂစၦာမိ” ဟူ၍ပါဠိလုိရြတ္ဆုိရပါသည္။ ဘုန္းေတာ္(၆)ပါးႏွင့္ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ (ျမတ္ဗုဒၶ)အားရွိခုိးပါ၏ဟု ရြတ္ဆုိလုိပါလ်ွင္ “နေမာတႆ ဘဂဝေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ” ဟူ၍ရြတ္ဆုိရပါသည္။
စာဖတ္သူအားလုံးသက္ရွည္က်န္းမာစိ တ္ခ်မ္းသာျပီးလုိရာဆႏၵမ်ားတစ္ လုံးတစ္ဝတည္းျပည့္စုံၾကပါေစ။ အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)
.jpg)
0 comments:
Post a Comment