ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္း ၏ အေၾကာင္း ရင္းမ်ား

ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္း

ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္း (Chest Pain) သည္ ရင္ဘတ္ အလယ္ တည့္တည့္ ေနရာ တခု တည္း၌ ေအာင့္ျခင္း ကိုသာ ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္ပဲ ရင္ဘတ္ တခု လံုးသာ မက ရင္ဘတ္ ႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ ရွိသည့္ တျခား အစိတ္ အပိုင္း မ်ား အထိ ျပန္႔ႏွံ႔ၿပီး ေအာင့္ျခင္း၊ ထိုးျခင္း၊ နာက်င္ ကိုက္ခဲျခင္း အားလံုးကို ဆိုလို ပါသည္။ ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္းသည္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ၿပီးဆရာ၀န္မွ အတိအက် ေရာဂါ ခြဲျခား သတ္မွတ္ ျခင္း (Diagnosis) ကို လုပ္ၿပီး မွသာ မည္သည့္ ေရာဂါ
အမ်ိဳး အစား ျဖစ္သည္ကို သတ္မွတ္ ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါ သည္။ သို႔ေသာ္ လည္း ရင္ဘတ္ ေအာင့္သည့္ ေ၀ဒ နာကို မၾကာ ခဏ ခံစား ေနရသူ တခ်ိဳ႔သည္ ေရာဂါ ကို ဆရာ၀န္ ႏွင့္ ျပၿပီး ေရာဂါ အေျဖ မရွာပဲ မိမိ ကုိယ္ မိမိ ႏွလံုး ေရာဂါ (သို႔) အစာအိမ္ ေရာဂါ စြဲ ကပ္ေန သည္ဟု ထင္မွတ္ ေနၾက ၿပီး ပတ္၀န္း က်င္မွ အၾကံ ေပးသည့္ မိမိ သန္ရာ နည္းမ်ား ျဖင့္ ကုသေန ၾကသည္ကို မၾကာ ခဏ ၾကားသိ ေနရပါ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရင္ဘတ္ ေအာင့္သည့္ ေ၀ဒနာ ကို ခံစား ေနသူ မ်ား အားလံုး အတြက္ ဗဟု သုတ လို႔ငွာ Dr Warwick Carter ေရးသား သည့္ Home Doctor ထဲမွ ေကာင္းႏိုး ရာမ်ားကို ေကာက္ႏႈတ္၍ ျပဳစု တင္ျပ လိုက္ပါ သည္။

စမ္းသပ္ ေတြ႔ရွိ မႈ

ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္း သည္ အဆုပ္ (သို႔) ႏွလံုးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျဖစ္ပါက အေရးႀကီး သျဖင့္ အေရးေပၚအေနျဖင့္ ေဆးရံု အကူအညီကို ခ်က္ခ်င္း လိုအပ္ ႏိုင္ပါ သည္။ တျခား အဂၤါ အစိတ္ အပိုင္း မ်ားျဖစ္သည့္ အစာျပြန္၊ ရင္အံု အရိုး၊ နံရိုး၊ ႏွလံုး ေသြးလႊတ္ ေၾကာ မႀကီး၊ ေသြးလႊတ္ေၾကာ ငယ္မ်ား၊ ေသြးျပန္ေၾကာ ႏွင့္ နာ့ဗ္ေၾကာ မ်ား၊ ၾကြက္သား၊ အရိုးႏု၊ ရင္သားႏွင္ ့ေက်ာရိုးဆစ္မ်ား စသည့္ အစိတ္ အပိုင္း တခု ခုတြင္ ျပႆနာ ရွိပါ ကလည္း ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္းကို ျဖစ္ေစႏိုင္ ပါ သည္။ အေၾကာင္း ရင္းမတူသည္ကို အေျခခံ၍ ေအာင့္သည့္ အေျခ အေန မ်ားမွာလည္း စူး၍ ေအာင့္ျခင္း၊ ကိုက္၍ ေအာင့္ျခင္း၊ ေပ်ာ့လြန္း မျပင္း လြန္းေအာင့္ျခင္းႏွင့္ ဖၾိကပ္၍ ေအာင့္ျခင္း စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိၿပီး ဆက္တိုက္ သို႔မဟုတ္ အႀကိမ္ႀကိမ္ မၾကာ ခဏ ေအာင့္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ ပါသည္။ အစာ စားျခင္း၊ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျခင္း၊ အသက္ ျပင္းျပင္း ရွဴျခင္း တို႔ေၾကာင့္ စေအာင့္ ႏိုင္ၿပီး ေအာင့္သည့္ အခ်ိန္တြင္ အသက္ရႈ ၾကပ္ျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုး ျခင္း၊ အဖ်ား ၀င္ျခင္း၊ ပါးစပ္ ပ်က္ျခင္း စသည့္ လကၡဏာ မ်ား တြဲပါလာ ႏိုင္ပါ သည္။ ဆရာ၀န္ မွ လို အပ္ေသာ စမ္းသပ္စစ္ ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး ေရာဂါ ခြဲျခား သတ္မွတ္ ေပးမွသာ ေရာဂါကို အမ်ိဳး အစားကို မွန္ကန္စြာ သိရွိ ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

ေရာဂါ စစ္ေဆး သတ္မွတ္ ျခင္း (Diagnosis)

ဆရာ၀န္ သည္ ေရာဂါကို အတိ အက် သိရွိရန္ အတြက္ အရိုးကို ေကာင္းစြာ စစ္ေဆး ႏိုင္သည့္ ဓါတ္မွန္ ရိုက္ျခင္း၊ အရိုးႏွင္ ့တခ်ိဳ႔ တစ္ရွဴး မ်ားကိုပါ ျမင္ေတြ ႔ႏိုင္သည့္ CT scan, ႏွလံုးအ လုပ္လုပ္ ပံုကို ေကာင္းစြာ ျမင္ေတြ ႔ႏိုင္သည့္ ECG ( Electro-Cardiac Graph), အဆုပ္ အလုပ္လုပ္ ႏိုင္မႈကို စမ္းသပ္ စစ္ေဆး သည့္သည့္ Lung Function Test, ခႏၶာကိုယ္ ထဲသို႔ ပါးစပ္မွ တဆင့္ ကင္မရာ ထည့္၍ ၾကည့္သည့္ Endoscopy စသည္တို႔ ပါ၀င္ ႏိုင္သည့္ စမ္းသပ္ မွႈကို တခု (သို႔) တခုထက္ ပို၍ွ ျပဳလုပ္ၿပီး သတ္မွတ္ ေလ့ရွိပါ သည္။ ထိုသို႔ ရွာေဖြၿပီး ျဖစ္ရသည္ ့ေရာဂါ ဇက္ျမစ္ကို အတိအ က်သိမွသာ ထိေရာက္သည့္ ကာကြယ္ ကုသ မႈကို ေပးႏိုင္ မည္ ျဖစ္သည္။

ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္း ကို အျဖစ္ မ်ားေစသည့္ အေၾကာင္း ရင္းမ်ား

၁။ ဒါဏ္ရာ ရရွိ ၿခင္း (Injury)

ရင္ဘတ္ ဒါဏ္ရာ ရရွိ ေသာအခါ ရင္ဘတ္၌ အညို အမဲ စြဲ၍ နံရိုး က်ိဳးျခင္း၊ ၾကြက္သား (သို႔) အရြတ္ မ်ား စုတ္ျပဲ ျခင္း စသည့္ တခုခု ေၾကာင့္ ရင္ဘတ္ ေနရာ အနံ႔ ျပားကို ေအာင့္ေစၿပီး လႈပ္ရွား ပါက ပိုဆိုး ပါသည္။

၂။ ဗိုင္းရစ္ ေၾကာင့္ ေရာဂါ ကူးစက္ ၿခင္း ( Viral infection )

ဗိုင္းရစ္ ေၾကာင့္ျဖစ္ ေသာ ကူးစက္ ေရာဂါ မ်ားသည္ မ်ားေသာ အားျဖင့္ ၾကြက္သား မ်ားကို ေရာင္ ေစသျဖင့္ ရင္ဘတ္ႏွင့္ ေက်ာကုန္း ဘက္တြင္ ရွိေသာ ၾကြက္သား အဆြယ္ အပြား မ်ားကို ကိုက္ခဲ နာက်င္ ေစပါ သည္။

၃။ အဆစ္ ေရာင္နာ ေရာဂါ (Arthritis)

ေက်ာရိုး ဆစ္၌ အရိုး ေၾကၿပီး နာ့ဗ္ေၾကာ မ်ားအား ဖိညွပ္ ခံရ၍ ရင္ဘတ္၏ ေက်ာဘက္၌ သာမ ကပဲ နာ့ဗ္ေၾကာ မ်ား ျပန္႔န႔ံ သည့္ ေဘး တဖက္ တခ်က္ ႏွင့္ အေရွ႔ဘက္ အထိ နာက်င္ ေစႏိုင္ သည္။ ကိုယ္ အေန အထား ေျပာင္းပါက ပိုမို နာက်င္ ေစပါ သည္။

၄။ Myocardial Infaction

ႏွလံုး ေရာဂါသည္ ေကာ္လက္ စထေရာလ္ ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ လာသည့္ အဆီ ဖတ္မ်ားမွ ႏွလံုးၾကြက္ သားအား ေသြး ေထာက္ပံ့ ေပးေန သည့္ ေသြးလႊတ္ေၾကာ တခုခုအား ပိတ္ဆို႔ ေစေသာ အခါ ျဖစ္ေစ ပါသည္။ ႏွလံုးသည္ ခႏၶာကိုယ္ တခု လံုးကို ေအာက္စီဂ်င္ႏွင့္ အာဟာရ ေရာက္ေအာင္ တြန္းပို႔ ေပးေနေသာ အဂၤါ ျဖစ္ပါ သည္။ ထို အေျခ အေနတြင္ ႏွလံုး ၾကြက္သား ကိုယ္တိုင္ မွာပင္ ေအာက္စီ ဂ်င္ ႏွင့္ အာဟာရ မရေတာ့ ေသာေၾကာင့္ က်ံဳ႔လိုက္ ၾကြလိုက္ မလုပ္ ႏိုင္ေတာ့ ေသာ အခါ ေသြးကို ခႏၶာကိုယ္ တခု လံုးသို႔ ေရာက္ေအာင္ မတြန္းပို႔ ေပးႏိုင္ ေတာ့ပဲ ႏွလံုးေရာ ခႏၶာ ကိုယ္ပါ ေအာက္စီဂ်င္ ျပတ္လပ္ ၿပီး အသက္ ဆံုးရႈံး ႏိုင္ပါ သည္။

ႏွလံုး ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္း သည္ လည္ပင္း၊ ေမး (သို႔) လက္ေမာင္း ( ဘယ္ဘက္ ၌ ပိုျဖစ္ သည္) စသည့္ ရင္ဘတ္ ႏွင့္ ဆက္စပ္ ေနသည့္ မည္သည့္ ေနရာတြင္ မဆို ျဖစ္ႏိုင္ ေသာ္လည္း ပံုမွန္ အားျဖင့္ ဘယ္ဘက္ ရင္ဘတ္၊ အေရွ႔ ဘက္ လည္ပင္း ေအာက္၊ ရင္ဘတ္ အလယ္ တည့္တည့္ႏွင့္ ပုခံုး အေရွ႔ျခမ္း တို႔၌ အျဖစ္ မ်ား ပါသည္။ ေအာင့္သည့္ ပံုစံမွာ စူး၍ ေအာင့္ျခင္း မ်ိဳးမ ဟုတ္ပဲ ဖိႏွိပ္ပြတ္ တိုက္ခံ ရျခင္း (သို႔) အလြန္ အမင္း ကိုက္ခဲ ေစသည့္ ေအာင့္ျခင္း မ်ိဳးကို ခံစား ရသည္။ ထို႔အျပင္ ႏွလံုးေၾကာင္ ့ျဖစ္ေသာ ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္း သည္ ခႏၶာကိုယ္ လွႈပ္ရွားျခင္း၊ အေန အထား ေျပာင္းျခင္း၊ အစား စားျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုး ျခင္း ေၾကာင့္ ပိုမိုနာ က်င္ေစျခင္း မရွိပါ။ ႏွလံုး ေၾကာင့္ျဖစ္ သည္ဟု ယူဆ ပါက ခ်က္ခ်င္း ဆရာ၀န္ႏွင့္ ေဆးရံု အကူ အညီ အေရးေပၚ လိုအပ္ ႏိုင္ပါ သည္။

၅။ ႏွလံုး ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ ရင္ေခါင္း တြင္ ဆူးေအာင့္ ၿခင္း (Angina)

ရင္ ေခါင္းတြင္ ဆူးေအာင့္ လာၿပီး ရင္ဘတ္ကို ဖိ၍ ဆုပ္ညွစ္ ခံထား ရသည့္ ေအာင့္ျခင္း မ်ိဳးကို ခံစား ရပါ သည္။ မ်ားေသာ အားျဖင့္ ရင္ဘတ္္ အလယ္ တည့္တည့္ တြင္ ျဖစ္ၿပီး ေလ့က်င့္ခန္း (သို႔) အားကစား လုပ္ေန ခ်ိန္ႏိုင္ ရုတ္တရက္ ျဖစ္လာ ႏိုင္ၿပီး အနား ယူလိုက္ ပါက သက္သာ သြားေလ့ ရွိသည္။

၆။ အဆုပ္ ပြျခင္း ( Pneumonia)

အဆုပ္ ပြျခင္း သည္ အဆုပ္ကို အဓိက ဖြဲ႔စည္း ထားသည့္ ေလအိတ္ အေသးမ်ား ( Alveoli) တြင္ ဘတ္တီး ရီးယား ကူးစက္ ေရာဂါ ပိုးမ်ား ၀င္ေရာက္ ေနသည့္ ေရာဂါ ျဖစ္ပါ သည္။ ႏွာေခါင္းမွ ရွဴသြင္း လိုက္ေသာ ေအာက္စီဂ်င္ မ်ားကို အဆုပ္ ေလအိတ္ နံရံရွိ ဆံခ်ည္မွ်င္ ေသြးေၾကာမ်ား မွတဆင့္ ႏွလံုးသို႔ ပို႔ေဆာင္ ရၿပီး ႏွလံုးမွ တဆင့္ ေအာက္စီဂ်င္ ကို ေသြးက ခႏၶာကိုယ္ အႏွံ႔ သယ္ေဆာင္ၿပီး ျဖည့္ေပး ရပါသည္။ အဆုပ္ပြ ေသာအခါ ေလအိတ္ မ်ားတြင္ ဘတ္တီး ရီးယား ေၾကာင့္ ေလအိတ္ တခုလံုး (သို႔) ေလအိတ္ နံရံရွိ ဆံခ်ည္မွ်င္ ေသြးေၾကာမ်ား ပ်က္စီး ႏိုင္ၿပီး အဆုပ္ ပံုမွန္ အလုပ္ မလုပ္ ႏိုင္ပဲ အဖ်ား ၀င္ျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုး ျခင္းႏွင့္ ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္း တို႔ကို ျဖစ္ေစ ပါသည္။ မကုသ ပါက ဘတ္တီး ရီးယားမ်ား အဆုပ္ တခုလံုး ျပည့္သြား ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ေလအိတ္မ်ား ပ်က္စီးၿပီး ခႏၶာ ကိုယ္အား ေအာက္စီဂ်င္ မေပး ႏိုင္ေသာ ေၾကာင့္ အသက္ ဆံုးရံႈး ႏုိင္ပါသည္။

၇။ အဆုတ္ ေျမွးေရာင္ ေရာဂါ (Pleurisy)

အဆုတ္ အေျမွးပါး ေရာင္ လွ်င္ ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္းကို ျပင္းထန္စြာ ျဖစ္ေစ ႏိုင္၍ အသက္ ရွဴျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုး ျခင္းႏွင့္ လႈပ္ရွား ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ပိုေအာင္ ့ႏိုင္ပါ သည္။

၈။ အစာ အိမ္ ေရာဂါ ေၾကာင့္ ရင္ဘတ္ ေအာင့္ ျခင္း (Reflux oesophagitis)

အစာ အိပ္တြင္ ဟိုင္ဒရို ကလိုရစ္ အက္ဆစ္ ပါရွိၿပီး အစာ အိမ္အား ထူထဲေသာ အခၽြဲ မ်ားျဖင့္ ကာကြယ္ ထားပါ သည္။ အကယ္၍ အစာအိမ္ ေရာဂါ ရွိသူ မ်ားတြင္ အစာအိမ္ ပံုမွန္ အလုပ္ မလုပ္ ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ယင္းအား အစာ အိမ္နံ ရံရွိ ခၽြဲမ်ားမွ ကာကြယ္မႈ မေပးႏိုင္ သည့္အခါ အက္ဆစ္ မ်ားမွ အစာအိမ္ နံရံသို႔ ေရာက္ရွိ ေလာင္ကၽြမ္း ႏိုင္ၿပီး ပူ၍ နာက်င္ ျခင္းႏွင့္ အသက္ရွဴ ၾကပ္ျခင္းကို ျဖစ္ေစ ႏိုင္ပါ သည္။

၉။ Tietze syndrome

ရင္အံုရိုး အေနာက္ ဘက္ရွိ နံရိုး ႏွင့္ ဆက္ထား ေသာ အရြတ္ တခု (သို႔) တခု ထက္ပို၍ ေရာင္ျခင္း ကို ျဖစ္ေစၿပီး ပူ၍ နာက်င္ ျခင္းေၾကာင့္ ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္း ကို ျဖစ္ေစ ပါ သည္

၁၀။ ေသြးခဲ ပိတ္ျခင္း ( A blood clot)

ေသြးခဲ တခုခုသည္ ေသြးေၾကာ အတြင္း၌ ေမ်ာပါ ေနလ်င္ ခႏၶာ ကိုယ္၏ မည္သည့္ အစိတ္ အပိုင္း တြင္မဆို ပိတ္ဆို ႔ႏိုင္ပါ သည္။ ထို ေသြးခဲ သည္ အဆုပ္ တြင္းရွိ အဓိက ေသြးလႊတ္ေၾကာ တခု ခုအား ပိတ္ဆို႔ ေသာအခါ ( Pulmonary embolus) ကို ျဖစ္ေစၿပီး ပိတ္ဆို႔ ခံရေသာ အဆုပ္ ၏ အစိတ္ ပိုင္းကို ပ်က္စီး ေစျခင္းျဖင့္ ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္း ႏွင့္ အသက္ရွဴ ၾကပ္ျခင္း ကို ျဖစ္ေစပါ သည္။

ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္း ကို ျဖစ္ေစ ႏိုင္သည့္ တျခား အေၾကာင္း ရင္းမ်ား

(၁) အဆုပ္ အျပပင္ ဘက္ရွိ ရင္ဘတ္ ထဲတြင္ ေလခို ေနျခင္း (Pneumothorax )၊

(၂) နာ့ဗ္ေၾကာ ၌ ဗိုင္းရပ္ ပိုး၀င္ ေရာက္ေန ျခင္း (Shingles)၊

(၃) အဆုပ္ ပ်က္စီး ျခင္း (Bronchiectasis)၊

(၄) ႏွလံုး ၾကြက္သား သို႔ ပိုး ၀င္ျခင္း (Myocarditis)၊

(၅) ေမြးရာပါ ႏွလံုး ၏ ဖြဲ႔စည္းပံု ပံုမ မွန္ျခင္း၊

(၆) ႏွလံုး အဆို႔ရွင္ အလုပ္ မလုပ္ ျခင္း ၊

(၇) အဆုပ္တြင္း တေန ရာရာ၌ ကင္ဆာရွိ ေနျခင္း၊

(၈) ႏွလံုး ေရာဂါ အတြက္ အလြန္ အမင္း စိုးရိမ္ ေနျခင္း (Cardiac neuroses)၊

(၉) ရင္ဘတ္ နံရံ ေရာင္ျခင္း၊

(၁၀) သည္းေျခ အိတ္တြင္ ေရာဂါ ၀င္၍ ေရာင္ျခင္း

စသည္တို ႔ေၾကာင့္လည္း ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္း ကို ျဖစ္ေစ ႏိုင္ပါ သည္။

မည္သူ မဆို မည္သည့္ အေၾကာင္း ေၾကာင့္ ရင္ဘတ္ ေအာင့္သည္ ျဖစ္ေစ ရင္ဘတ္ ေအာင့္သည့္ ေ၀ဒနာ ကို တစ္ႀကိမ္ ထက္မက ခံစား ရပါက အႏၱရယ္ရွိ ႏိုင္သည္ကို ႏွလံုး မူ၍ ေရာဂါကို အတိအ က်သိ ရွိရန္ႏွင့္ အခ်ိန္ မီကာကြယ္၊ ကုသ ႏိုင္ရန္ ဆရာ၀န္ႏွင့္ မျဖစ္ မေန ေတြ႔သင့္ ပါသည္။ မိမိ ကိုယ္ မိမိ အစာအိမ္ ေရာဂါ (သို႔) ႏွလံုး ေရာဂါ ျဖစ္ေန သည္ဟု ယူဆ ေနသူမ်ား အေနျဖင့္လည္း ထိုေရာဂါ မ်ား အမွန္ တကယ္ ရွိေန ပါက ဆရာ၀န္ ညႊန္ၾကား ခ်က္မပါပဲ မိမိသန္ရာ ေဆးမ်ား သံုးစြဲ ေနျခင္းသည္ ေရာဂါကို ေပ်ာက္ကင္း ေစမည္ မဟုတ္သည့္ အျပင္ ပိုမို ပြားလာ ေစရန္ ေမြးထားသည္ ႏွင့္ပင္ တူေန သျဖင့္ အႏၱရယ္ ၾကီးမား လွေၾကာင္းကို သတိ ေပးရင္း မိမိ၏ က်န္းမာ ေရးကို ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ ၾကပါရန္ အၾကံျပဳ တင္ျပ အပ္ပါ သည္။

Health Digest

(က်န္းမာေရးအတြက္ သိသင့္သည္မ်ားစုစည္းထားမွဳမွ ျပန္လည္ကူးယူမွ်ေ၀ပါသည္။)