ရွင္ေတာ္ျမတ္ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေဟာၾကားထားေသာ မိတ္ေဆြတု (၁၆) ေယာက္

(က) - အညဒတၱဳဟရ မည္ေသာ ကိုယ္က်ိဳးၾကည့္ မိတ္ေဆြတု (၄) ေယာက္

(၁) အခါခပ္သိမ္း မိမိထံမွ ပစၥည္းဥစၥာကိုသာ ေဆာင္ယူေလ့ရွိ၍ ျပန္လည္ေပးကမ္းမႈ မရွိတတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။

 
(၂) မိမိထံသို႔ တစံုတရာ အနည္းငယ္မွ်ကိုသာ ယူလာၿပီး အမ်ားအျပားကို ့ျပန္ယူေလ့ ရွိတတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။

 
(၃) ေဘးအႏ ၱရာယ္ တစံုတခုႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕လာေသာ အခါ၌ လာေရာက္မွီခိုကာ အမႈကိစၥ ကို ေဆာင္ ရြက္ ၿပီး လွ်င္ အမႈကိစၥၿပီးစီးေသာအခါ ျပန္လွည့္၍ မၾကည့္၊ သတိမရတတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။

 
(၄) သူ၏အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ သက္သက္ကိုသာ လာေရာက္မွီခိုတတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။

(ခ) - ၀စီပရမ မည္ေသာ အေျပာသမား မိတ္ေဆြတု (၄) ေယာက္

(၁) မိတ္ေဆြ မေန႔ကလာလွ်င္ျဖင့္ ရႏိုင္ေပ၏။ ယေန႔မွ လာသည့္အတြက္ မေပးရပါ ဟူ၍ ေရွးက ျဖစ္ထြန္းခဲ့ဘူးသည့္ စည္းစိမ္ဥစၥာ ကို မေပးခဲ့ရျခင္းေၾကာင့္ စိတ္မေကာင္းေၾကာင္း ေျပာေလ့

ရွိတတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။

 
(၂) မိတ္ေဆြ လာတာ ေစာေနပါသည္၊ နက္ျဖန္ သန္ဘက္ေလာက္ ဆိုလွ်င္ ရႏိုင္ေပ၏ ဟူ၍ ေနာင္အခါ ျဖစ္ထြန္းလာမည့္ စည္းစိမ္ဥစၥာ မ်ားကိုေပးမည္ဟု ေျပာဆိုေလ့ရွိတတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု
 

(၃) မိတ္ေဆြအား ဤ၀တၳဳ၊ ဤပုဆိုးႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္သည့္ အတြက္ ေပးခ်င္ပါသည္၊ သို႔ေသာ္လည္း ကၽြႏ္ုပ္၌ ဤတစ္ခု၊ ဤတစ္ထည္သာ ရွိသည့္အတြက္ မေပးရပါ ဟု အခ်ည္းႏွီးေသာ စကားတို႔ျဖင့္ ခ်ီးေျမွာက္ ေျပာဆိုတတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။

 
(၄) မိတ္ေဆြအား တစံုတခု ရထားျဖစ္ေစ၊ လွည္းျဖစ္ေစ အလိုရွိက ငွားခ်င္ပါ၏။ သို႔ေသာ္လည္း လွည္း၌ ၀င္ရိုးက်ဳိးေနသည္ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ရထား၌ ဘီးပ်က္ေနသည္ ဟူ၍ လည္းေကာင္း ေပးလို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေသာ အရာမ်ားကို တစ္စံုတရာ ပ်က္စီးေနဟန္ အေၾကာင္းျပ ၍ ေပးလို႔မျဖစ္ ဟု ေျပာဆိုေလ့ရွိ တတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။

(ဂ)-အႏုပိယဘာဏီ မည္ေသာ ခ်စ္ဖြယ္ဆိုတတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု (၄) ေယာက္

(၁) မေကာင္းမႈကို ျပဳလုပ္ရန္ တိုင္ပင္ပါကလည္း ေကာင္း၏ ဟူ၍ ေျပာဆိုတတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။
(၂) ေကာင္းမႈကို ျပဳလုပ္ရန္ တိုင္ပင္ပါကလည္း ေကာင္း၏ ဟူ၍ ေျပာဆိုတတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။
(၃) ေရွ႕တြင္သာ ခ်ီးမြမ္းေသာ စကားကို ေျပာဆိုတတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။
(၄) မ်က္ကြယ္ရာ၌ ကဲ့ရဲ႕ေသာ စကားကို ေျပာဆိုတတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။

(ဃ) - အပါယသဟာယ မည္ေသာ အပါယ္ေဖာ္ မိတ္ေဆြတု (၄) ေယာက္

(၁) အရက္ေသစာ ေသာက္စားမႈ၌ တိုက္တြန္းတတ္ေသာ၊ အေဖာ္လိုက္တတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။
(၂) အေလာင္းအစား ကစားမႈ၌ တိုက္တြန္းတတ္ေသာ၊ အေဖာ္လိုက္တတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။
(၃) ပြဲလမ္းသဘင္ ၾကည့္ရွဳ႕ရာ၌ တိုက္တြန္းတတ္ေသာ၊ အေဖာ္လိုက္တတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။
(၄) ညအခ်ိန္မေတာ္ လမ္းေလွ်ာက္မႈ၌ တိုက္တြန္းတတ္ေသာ၊ ေဖာ္လိုက္တတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။

----------------------
သူေတာ္ေကာင္းတို႔ (သို႔မဟုတ္) သူေတာ္ေကာင္းျဖစ္ေအာင္ႀကိဳးစားေနၾကေသာ စာဖတ္သူတို႔ကို
စသည္ျဖင့္ မိတ္ေဆြအတု (၁၆)မ်ဳိးအား သိရွိနားလည္ၿပီး ေရွာင္ရွားဖယ္ခြာႏိုင္ေစရန္

ရည္ရြယ္၍.....

-by Koenig Leon

 (ငရဲျပည္အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ မွ ျပန္လည္ကူးယူမွ်ေ၀ပါသည္။)