သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ

အာရွတြင္ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေၾကာင့္ ၄ မိနစ္တုိင္း အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး ေသဆံုးေနရပါသည္။

'အမ်ိဳးသမီးတုိင္းအတြက္ ေၾကာက္ရြံ႕စရာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ'
• အာရွအမ်ိဳးသမီးေတြမွာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာဟာ ေသဆံုးမႈႏႈန္း ဒုတိယအမ်ားဆံုးကင္ဆာ ျဖစ္ပါတယ္။
• ဒီအခ်က္ကုိ သတိျပဳမိမႈ ေတာ္ေတာ္နည္းေနေသးတာဟာအမွန္တကယ္ တုန္လႈပ္စရာေကာင္းလွ ပါတယ္။
• အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ႕အသက္အႏၲရာယ္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ရန္ရွာ႐ံုတင္မကပဲ မေသဘဲ ေ၀ဒနာခံစားေနရသူ မ်ားမွာလည္း ကုိယ္ေရာစိတ္ပါ ထိခုိက္ခံစားရပါတယ္။
• ေ၀ဒနာခံစားေနရသူေတြရဲ႕မိသားစု၊ လုပ္ငန္းခြင္၊ လူေနမႈဘ၀၀န္းက်င္ကုိပါ အႀကီးအက်ယ္ ေျပာင္းလဲ ထိခုိက္ႏုိင္ပါတယ္။
• အသက္အရြယ္မေရြး၊ အဆင့္အတန္းမေရြး၊ အမ်ိဳးသမီးတုိင္း ျဖစ္ပြားႏုိင္ပါတယ္။
• သင္ ေရာဂါေ၀ဒနာခံစားရလွ်င္ သင္သာမက သင့္မိသားစု၊ သင့္၀န္းက်င္၊ သင့္ကိုခ်စ္ေသာသူမ်ား အားလံုး သင္နဲ႔ထပ္တူခံစားရမယ္၊ ေၾကကြဲရမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။


'HPV (Human Papilloma Virus) ပိုးေၾကာင့္ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ရတယ္'
• တျခားကင္ဆာေတြနဲ႔မတူတာက သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေရာဂါဟာ HPV ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ကာကြယ္လုိ႔ရပါတယ္။
• HPV အမ်ိဳးေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္အနက္က အခ်ိဳ႕သာလွ်င္ ကင္ဆာျဖစ္ေစပါတယ္။
HPV -၁၆ နဲ႔ ၁၈ ေၾကာင့္ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာကို ၇၀% ျဖစ္ေစပါတယ္။
• လိင္ဆက္ဆံမႈရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးငါးေယာက္မွာ ေလးေယာက္ဟာ ကူးစက္ခံရႏုိင္ပါတယ္။
• ပံုမွန္အားျဖင့္ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ခႏၶာကုိယ္ဟာ Virous ပုိး၀င္လာရင္ ျပန္လည္တုိက္ထုတ္ဖို႔ ကုိယ္ခံစြမ္းအားတည္ေဆာက္ေလ့ ရွိပါတယ္။
• အမ်ိဳးအစားေတြက မ်ားလြန္းေတာ့ ခႏၶာကုိယ္က မမွတ္မိေတာ့ဘဲ အခ်ိဳ႕ကုိ ကာကြယ္ႏုိင္ေပ မယ့္ ေနာက္ထပ္တစ္မ်ိဳး၀င္လာရင္ အခက္ေတြ႕ရ ျပန္ပါတယ္။

'အမ်ိဳးသမီးတုိင္းဟာ HPV ပုိး ကူးစက္ခံရဖုိ႔္အႏၲရာယ္္ရွိေနတယ္'
• HPV ပုိးဟာ လိင္ဆက္ဆံျခင္း (သုိ႔) လိင္အဂၤါအေရျပားခ်င္း ထိေတြ႕ျခင္းေၾကာင့္ အဓိက ကူးစက္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
• အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ ပထမအႀကိမ္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းကစလုိ႔ ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုး အႀကိမ္ႀကိမ္ ကူးစက္ခံႏုိင္ပါတယ္။
• ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးတုိင္းဟာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာအေၾကာင္း သိထားသင့္ၿပီး ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားသင့္ပါတယ္။
• အမ်ိဳးသမီးတုိင္း သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

'သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာကို ဘယ္လုိကာကြယ္ၾကမလဲ'
• လက္ရွိအခ်ိန္အထိ အေကာင္းဆံုးကာကြယ္နည္းကေတာ့ ပံုမွန္စမ္းသပ္စစ္ေဆးၿပီး ေစာစီးစြာ ကုသမႈခံယူရန္ ျဖစ္ပါတယ္။
• ပံုမွန္စစ္ေဆးျခင္းေၾကာင့္ ေရာဂါျဖစ္ပြားႏႈန္း သိသိသာသာ ေလ်ာ့က်သြားေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။
• ပံုမွန္အေျခအေနမွ မည္သည့္ေျပာင္းလဲမႈမ်ိဳးကိုမဆုိ ေစာစီးစြာသတိျပဳမိၿပီး ထိေရာက္စြာ ကုသႏုိင္ပါတယ္။
• ဒါေၾကာင့္ သင္၏ဆရာ၀န္ႏွင့္ ပံုမွန္စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈခံယူၿပီး ေစာစီးစြာ ကုသမႈ ခံယူသင့္ပါတယ္။
• ကင္ဆာေရာဂါအေၾကာင္း သိလုိသည္မ်ားကို ဆရာ၀န္အား ပြင့္လင္းစြာ ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ ေမးျမန္းထားသင့္ပါတယ္။

'သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ကာကြယ္ရန္မွာ အမ်ိဳးသမီးတုိင္းအတြက္ပါ'
၁။ ဆရာ၀န္ႏွင့္ ပံုမွန္စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈခံယူၿပီး ေမးျမန္းတုိင္ပင္ပါ။
၂။ ကာကြယ္ေဆးထုိးပါ။
၃။ ေစာစီးစြာကုသမႈကို ခံယူပါ။

'သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆးေဆးထုိးနည္းစနစ္'
၁။ (၀၊ ၁၊ ၆) လမ်ား
• ပထမတစ္လံုး စထုိးရက္
• ဒုတိယတစ္လံုး စထုိးရက္မွ (၁) လအၾကာ
• တတိယတစ္လံုး စထုိးရက္မွ (၆) လအၾကာ
၂။ ကာကြယ္ေဆးထုိးရာ၌ လက္ေမာင္းတြင္ အသားေဆး (intramuscularly) ထုိးႏွံရပါမည္။
ကာကြယ္ေဆးသယ္ေဆာင္ရာတြင္ ေရခဲဘူး၊ ေရခဲခ်ပ္မ်ားျဖင့္ သယ္ေဆာင္ႏုိင္ပါသည္။

' သားအိမ္ေခါင္းၾကည့္မွန္ေျပာင္း'
သားအိမ္ေခါင္းကို မွန္ေျပာင္းၾကည့္ျခင္းသည္ သားအိမ္ေခါင္းအေျခအေနကို ၾကည့္႐ႈရန္အတြက္ နည္းလမ္းေကာင္းတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ သားအိမ္ေခါင္းၾကည့္မွန္ေျပာင္းတြင္ ပါ၀ါအငယ္စား မွန္ဘီလူးပါ၀င္ၿပီး မွန္ေျပာင္းၾကည့္သူသည္ သားအိမ္ေခါင္း၏ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ ေနရာမ်ားကို ရွာေဖြရန္ႏွင့္ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ရန္အတြက္ အသားစယူျခင္းတို႔ကို အဆင္ေျပစြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ အေထာက္အကူ ျပဳပါသည္။
သားအိမ္ေခါင္းၾကည့္မွန္ေျပာင္းျဖင့္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးခံမည့္သူသည္ အေထြအထူး ျပင္ဆင္စရာမလိုပါ။ စမ္းသပ္မခံမီ ဆီးသြားျခင္း၊ ၀မ္းသြားျခင္းတို႕ကို ျပဳလုပ္ထားပါက စမ္းသပ္စစ္ေဆးေသာအခါ သက္ေတာင့္သက္သာ ရွိေစႏိုင္ပါသည္။ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈမျပဳလုပ္မီ ၂၄ နာရီအတြင္း အမ်ိဳးသမီးအဂၤါအတြင္း သို႕ သေႏၶတားေဆးဖ်န္းျခင္း၊ အရာ၀တၳဳမ်ား ထည့္သြင္းျခင္းႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းတို႔ကို မျပဳလုပ္သင့္ပါ။ ရာသီေသြးေပၚခ်ိန္အတြင္း စမ္းသပ္ပါကလည္း ခက္ခဲမႈမ်ား ရွိႏိုင္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ လိုအပ္ပါက စမ္းသပ္ႏိုင္ ပါသည္။ ကိုယ္၀န္ရွိလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္၀န္ရွိႏိုင္လွ်င္ျဖစ္ေစ စမ္းသပ္မႈမျပဳလုပ္မီ ဆရာ၀န္အား ေျပာျပထားသင့္ ပါသည္။
သားအိမ္ေခါင္းၾကည့္ မွန္ေျပာင္းၾကည့္ျခင္းသည္ နာက်င္မႈတစ္စံုတစ္ရာ မရွိပါ။ မွန္ေျပာင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္၏ မည္သည့္ေနရာႏွင့္မွ ထိေတြ႕ျခင္းမရွိပါ။ သားအိမ္ေခါင္းကို ပိုမိုရွင္းလင္းစြာ ျမင္ေစရန္အတြက္ ျပဳလုပ္ေပးေသာ စပက္ကူလမ္ (Speculum) ထည့္သြင္းခ်ိန္တြင္ အနည္းငယ္ အေနရခက္ျခင္းမ်ိဳးရွိႏိုင္ပါသည္။ လိုအပ္၍ အသားစယူေသာအခါ လက္မ၊ လက္ညိႇဳးတို႔ျဖင့္ ညႇပ္၍ ဆြဲသကဲ့သို႕ တင္းက်ပ္က်ပ္ ခံစားရႏိုင္ပါသည္။ အသားစယူၿပီးေသာအခါ ေသြးအနည္းငယ္ ထြက္ႏုိင္ပါသည္။ အလြန္အမင္းေသြးထြက္ပါက ပံုမွန္မဟုတ္ပါ။ အသားစယူၿပီး ၁ နာရီအတြင္းပတ္ (Pad) တစ္ခု ရႊဲနစ္ေလာက္ေအာင္ ေသြးဆင္းပါက ဆရာ၀န္ကို ခ်က္ခ်င္းျပရပါမည္။ ေသြးဆင္းမႈပမာဏကို ဂရုျပဳမိေစရန္ အတြက္ အမ်ိဳးသမီး လစဥ္သံုးပစၥည္းျဖစ္ေစ၊ ၄င္းႏွင့္တူေသာအရာမ်ားျဖစ္ေစ စမ္းသပ္စစ္ေဆးၿပီးေနာက္ ရက္အနည္းငယ္အတြင္း အသံုးမျပဳ သင့္ပါ။ စမ္းသပ္စစ္ေဆးေနခ်ိန္အတြင္း အသားနာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားသည့္အတြက္ အစမ္းသပ္သပ္ခံ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ အသက္႐ွဴေအာင့္ ထားေလ့ ရွိၾကပါသည္။ ျဖည္းျဖည္းႏွင့္မွန္မွန္ အသက္႐ွဴရန္ အာ႐ံုစိုက္ေနျခင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္ကို သက္ေသာင့္သက္သာ အေနအထားျဖစ္ေနေစ ၿပီး နာက်င္မႈရွိခဲ့လွ်င္ အနာသက္သာေစႏိုင္ပါသည္။
သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ေနျခင္း သို႔မဟုတ္ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေသာအေနအထား ရွိေနျခင္းတို႔ကို သိရွိရန္အတြက္ သားအိမ္ေခါင္းၾကည့္မွန္ေျပာင္းကို အသံုးျပဳျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အမ်ားအားျဖင့္ Pap Smear ပံုမွန္မဟုတ္သူမ်ားကို သားအိမ္ေခါင္းၾကည့္မွန္ေျပာင္းျဖင့္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးပါသည္။ လိင္ဆက္ဆံၿပီး ေသြးဆင္းသူမ်ားတြင္လည္း သားအိမ္ေခါင္းၾကည့္မွန္ေျပာင္းျဖင့္ စစ္ေဆးသင့္ပါသည္။ ေမြးလမ္း ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ဆရာ၀န္မွ စမ္းသပ္စစ္ေဆးေနစဥ္အတြင္း သားအိမ္ေခါင္းတြင္ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ အသားစမ်ားကိုစမ္းသပ္မိျခင္း (Abnormal growth)၊ ေမြးလမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ႂကြက္ႏို႔မ်ားရွိေနျခင္း( Genital warts)၊ သားအိမ္ေခါင္းေယာင္ေနျခင္း (Cervicitis) တို႕ကို ေတြ႕ရွိပါကလည္း သားအိမ္ေခါင္းၾကည့္မွန္ေျပာင္းျဖင့္ ထပ္မံစစ္ေဆးႏိုင္ပါသည္။
သားအိမ္ေခါင္းၾကည့္မွန္ေျပာင္းျဖင့္ ၾကည့္႐ႈေနစဥ္အတြင္း သားအိမ္ေခါင္းသည္ ပန္းႏုေရာင္ရွိၿပီး ေခ်ာေမြ႕ေသာ မ်က္ႏွာျပင္ ရွိပါက ပံုမွန္ျဖစ္ပါသည္။ သားအိမ္ေခါင္းတြင္ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ အသားစမ်ားေတြ႕ရွိပါက မွန္ေျပာင္းၾကည့္႐ႈေနစဥ္အတြင္း ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ အသားစအား အသားစယူသည့္ကိရိယာျဖင့္ ယူလိုက္ပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ၄င္းအသားစကို ေရာဂါေဗဒကၽြမ္းက်င္သူထံသို႔ပို႔ကာ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ ၾကည့္ပါသည္။ အသားစ အေျဖကိုရရွိရန္ တစ္ပတ္မွ ႏွစ္ပတ္အထိ ေစာင့္ရပါသည္။ အသားစ အေျဖသည္ ပံုမွန္ျဖစ္ပါက ပို႔လိုက္ေသာ အသားစတြင္ ကင္ဆာဆဲလ္ သို႔မဟုတ္ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေသာဆဲလ္ မရွိဟု ဆိုလိုပါသည္။

' အသားစအေျဖသည္ ပံုမွန္မဟုတ္ပါက -'
(၁) သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ (Cancer of cervix)
(၂) ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေသာ အသားစ (Cervical dysplasia)
(၃) မ်ိဳးပြားအဂၤါ ႂကြက္ႏို႔ (Cervical warts) စသည္ျဖင့္ ခြဲျခား သိရွိႏိုင္ပါသည္။
အသားစယူၿပီးေသာအခါ -
(၁) ေသြးဆင္းသည့္ ပမာဏမ်ားၿပီး ေသြးဆင္းခ်ိန္ ၂ ပတ္ေက်ာ္လွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း
(၂) ၀မ္းဗိုက္ပိုင္း သို႔မဟုတ္ မ်ိဳးပြားအဂၤါတစ္ေလွ်ာက္တြင္ နာက်င္ကိုက္ခဲမႈရွိလွ်င္ေသာ္ လည္းေကာင္း
(၃) ပိုး၀င္ျခင္း လကၡဏာ (ဖ်ားနာျခင္း သို႔မဟုတ္ မိန္းမကိုယ္မွ အနံ႕နံေသာအရည္၊ ခၽြဲက်ိေသာ အရည္မ်ား ဆင္းျခင္း) ရွိလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း ဆရာ၀န္ႏွင့္ ခ်က္ခ်င္းျပသရပါမည္။

' သားအိမ္ေခါင္းမွန္ေျပာင္းၾကည့္ရင္း အသားစယူခဲ့ပါက'
စမ္းသပ္မႈၿပီးေသာအခါ တစ္ပတ္ခန္႔ၾကာေအာင္ ေသြးအနည္းငယ္ ဆင္းႏိုင္ပါသည္။ အမ်ိဳးသမီးအဂၤါအတြင္းသို႕ သေႏၶတားေဆးဖ်န္းျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးအဂၤါ အတြင္း ထည့္ရသည့္ လစဥ္သံုးပစၥည္း အသံုးျပဳျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီး အဂၤါအတြင္းသို႕ အဆီအႏွစ္မ်ားလိမ္းျခင္းႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းတို႔ကို အသားစယူၿပီးေနာက္ တစ္ပတ္ခန္႔ၾကာေအာင္ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ အခ်ိန္မည္မွ်ၾကာေအာင္ ေရွာင္ရမည္ကို ဆရာ၀န္ႏွင့္ တိုင္ပင္ေမးျမန္းရပါမည္။ အိမ္သာသံုးစကၠဴ အသံုးျပဳျခင္းကိုမူ ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္။
(က်န္းမာေရးအတြက္သိသင့္သည္မ်ား စုစည္းထားမွဳမွ ျပန္လည္ကူးယူမွ်ေ၀ပါသည္။)