အရိုးပြေရာဂါႏွင့္ Dexa Scan

Dexa Scan (ဒတ္ဇာစကန္) ကို အ႐ုိးမ်ား၏ သိပ္သည္းမႈ (density) တုိင္းတာရာတြင္ အသုံးျပဳသည္။

Dexa Scan ႐ုိက္ျခင္းသည္ ရင္ဘတ္ဓာတ္မွန္ (Chest X ray), တယ္လီေဗးရွင္းဓာတ္မွန္ (Ultrasound)၊ ကြန္ပ်ဴတာဓာတ္မွန္ (CT Scan) ႐ုိက္ျခင္းမ်ားကဲ့သို႔ပင္ နာက်င္မႈတစ္စုံတစ္ရာမရွိပါ။ အခ်ိန္အားျဖင့္ မိနစ္ ၂၀ ခန္႔သာ ၾကာပါသည္။ ခါးေနာက္ေက်ာပိုင္း အ႐ုိးမ်ား၊ တင္ပဆုံ႐ိုးမ်ားႏွင့္ တစ္ခါတစ္ရံ လက္ဖ်ံ႐ုိးမ်ားကို Scan ဖတ္ရပါသည္။ ၎အ႐ုိးမ်ားသည္ အ႐ုိးပြေရာဂါရွိပါက က်ဳိးလြယ္ေသာအ႐ုိးမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အ႐ုိး သိပ္သည္းဆနည္းေနၿပီလား၊ အ႐ိုးပါးေရာဂါရွိေနၿပီလား၊ အ႐ုိးပြေရာဂါရွိေနၿပီလား စသည္တုိ႔ကို Dexa Scan ႐ုိက္ျခင္းျဖင့္ သိရွိႏုိင္ပါသည္။ အ႐ုိးပြေရာဂါရွိေနပါက ခႏၶာကိုယ္ရွိ အ႐ုိးမ်ားသည္ သန္မာျခင္းမရွိေတာ့ဘဲ အနည္းငယ္ထိခုိက္မိ႐ုံျဖင့္ ကြဲအက္က်ဳိးေၾကသြားႏုိင္ပါသည္။ အ႐ုိးပြေရာဂါသည္ ႀကိဳတင္သိရွိႏုိင္ေသာ ထင္သာျမင္သာသည့္ ေရာဂါလကၡဏာ ျပသေလ့မရွိပါ။ အမ်ားအားျဖင့္ သာမန္ထိမိခုိက္မိ၊ ေခ်ာ္လဲမိ၍ အလြယ္တကူ အ႐ုိးက်ဳိးေသာအခါမွသာ အ႐ုိးပြေရာဂါရွိေၾကာင္း သိရွိတတ္ၾကပါသည္။ Dexa Scan ႐ုိက္၍ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးျခင္းအားျဖင့္ အ႐ုိးပြေရာဂါ ရွိ/မရွိ၊ ျဖစ္ႏုိင္/မျဖစ္ႏုိင္တုိ႔ကို ႀကိဳတင္သိရွိႏုိင္ၿပီး ႀကိဳတင္ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းအားျဖင့္ မလုိအပ္ဘဲ အ႐ုိးက်ဳိးျခင္းမ်ားကို ကာကြယ္ႏုိင္မည္ျဖစ္ပါသည္။


အ႐ုိးပြေရာဂါျဖစ္ပြားပါက အလြန္တရာ သိသာျမင္သာသည့္ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား မရွိေသာ္လည္း ေအာက္ပါအေျခအေနမ်ားသည္ အ႐ုိးပြေရာဂါျဖစ္ႏုိင္ေသာေျခ ျမင့္မားေသာအေျခအေနမ်ားျဖစ္ပါသည္။
(၁) သာမန္၊ မျပင္းထန္ေသာ ထိခုိက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အ႐ုိးက်ဳိးျခင္း
(၂) အသက္ (၅၀) ေက်ာ္ျခင္း
(၃) အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ အသက္ (၄၅) ႏွစ္မတုိင္ခင္ ေသြးဆုံးျခင္း
(၄) ေကာ္တီကုိစတီး႐ြဳိက္ (Corticosteriod) ေဆး၀ါးမ်ား ေရရွည္သုံးစြဲေနရသူ ျဖစ္ျခင္း
(၅) မိဘမ်ဳိး႐ုိးအတြင္း အ႐ုိးပြေရာဂါေၾကာင့္ အ႐ုိးက်ဳိးဖူးသူရွိျခင္း
(၆) ခႏၶာကိုယ္အတြင္း Calcium ႏွင့္ Vitamin ဓာတ္မ်ားခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း
သင့္တြင္ အ႐ုိးပြေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်တစ္ခုခုရွိပါက Dexa Scan ႐ုိက္ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ အ႐ုိးပြေရာဂါ ရွိ/မရွိ၊ ျဖစ္ႏုိင္/မျဖစ္ႏုိင္ကို တိတိက်က် ေသေသခ်ာခ်ာ သိရွိႏုိင္ပါသည္။

Dexa Scan ႐ုိက္ျခင္းျဖင့္ ရရွိလာေသာ ရလဒ္မ်ားကို T-score ျဖင့္ အေျဖထုတ္ေပးပါသည္။T-score သည္ Dexa Scan ႐ုိက္သူ၏ အ႐ုိးသိပ္သည္းဆႏွင့္ က်န္းမာေသာသူ၏ အ႐ုိးသိပ္သည္းဆကို ႏႈိင္းယွဥ္ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါသည္။

T-score ရလဒ္မ်ား၏ အဓိပၸာယ္မွာ -T-score သည္
၀ ႏွင့္ -၁ ၾကားျဖစ္ပါက အ႐ုိးပြေရာဂါအႏၲရာယ္မရွိပါ။
-၁ ႏွင့္ -၂.၅ ၾကားျဖစ္ပါက အ႐ုိးသိပ္သည္းမႈသည္ ပုံမွန္ထက္ေလ်ာ့နည္းေနၿပီး
မၾကာမီအ႐ိုးပြေရာဂါ ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။
-၂.၅ ထက္ နည္းေနပါက အ႐ုိးပြေရာဂါ ရွိေနၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဆရာ၀န္ႏွင့္ ခ်က္ခ်င္းျပသၿပီး ကုသမႈ ခံယူသင့္ပါသည္။

အ႐ုိးသိပ္သည္းမႈ အားနည္းၿပီး အ႐ုိးပြေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိပါက အ႐ိုးမ်ား ျပန္လည္သန္စြမ္းေစရန္ အတြက္ ေအာက္ပါအေျခခံအခ်က္မ်ားကို ျပဳလုပ္သင့္ပါသည္။
(၁) ကယ္လ္စီယမ္ႂကြယ္၀ေသာ အစားအစာမ်ားစားပါ။
ဥပမာ- ႏုိ႕ႏွင့္ ႏုိ႕ထြက္ပစၥည္းမ်ား၊
အစိမ္းေရာင္ရွိေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား
(၂) ဗီတာမင္ဒီ ႂကြယ္၀ေသာအစားအစာမ်ား စားပါ။
ဗီတာမင္ဒီသည္ ကယ္လ္စီယမ္စုပ္ယူမႈတြင္ မရွိမျဖစ္လုိအပ္ပါသည္။
ဥပမာ- ႏုိ႕၊ ဥအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ငါးႀကီးဆီ။
(၃) အ႐ုိးတည္ေဆာက္ဖြံ႕ၿဖဳိးမႈကို အားေပးေသာေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ျပဳလုပ္ပါ။
ဥပမာ- ေအ႐ုိးဗစ္ကစားျခင္း၊ တင္းနစ္႐ုိက္ျခင္း၊ ကျခင္း၊ ေရကူးျခင္း၊
သစ္ပင္စိုက္ပ်ဳိးျခင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ ေဂါ့ဖ္႐ုိက္ျခင္း။
(၄) ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ။
(၅) အရက္ျဖတ္ပါ။

အ႐ုိုးမ်ားျပန္လည္သန္စြမ္းေစရန္အတြက္ အေျခခံအခ်က္္မ်ားကို လုိက္နာက်င့္သုံးရမည့္အျပင္လုိအပ္ေသာေဆး၀ါးမ်ားႏွင့္ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္မ်ားအား တတ္ကၽြမ္းနားလည္ေသာ ဆရာ၀န္ႀကီးမ်ား ႏွင့္ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးရပါမည္။

၎ေနာက္ တစ္ႏွစ္ျခား သို႔မဟုတ္ ႏွစ္ႏွစ္ျခားခန္႕တြင္ Dexa Scan မ်ား ႐ုိက္ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အ႐ုိးသိပ္သည္းဆတုိးတက္လာမႈ သုိ႔မဟုတ္ ေလ်ာ့နည္းသြားမႈကို သိရွိႏုိင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
Dr. Thant Zaw
(က်န္းမာေရးအတြက္သိသင့္သည္မ်ားစုစည္းထားမွဳမွ ျပန္လည္ကူးယူမွ်ေ၀ပါသည္။)