၀ါဆုိသကၤန္း ျဖစ္ေပၚလာပုံ ႏွင့္ အက်ဳိးေက်းဇူး

သေႏၶ ေတာထြက္ ဓမၼစက္ ပုန္းညွက္သင္းခ်ဳိ လ၀ါဆုိ ဟူသ ည္ႏွင့္ အ ညီ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၇၅ ခုႏွစ္၊ သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၂၅၅၇၊ ခရစ္ႏွ စ္၂၀၁ ၄ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၁ - ရက္ေန႔သည္ ဝါဆုိလျပည့္ေန႔ျဖစ္ပါသည္။ ၄င္း ၀ါဆုိလျပည့္ေန႔တြင္ ၀ါဆုိ၀ါကပ္ၾကမည့္ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္တုိ႔အား ၀ါဆုိသကၤန္းမ်ားျဖင့္ ဆက္ကပ္ လွဴဒါန္းၾကပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၀ါဆုိသကၤန္းျဖစ္ေပၚလာပုံႏွင့္ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားကုိ အနည္း ငယ္မွ် ေဖာ္ျပေပး ပါမည္။

၀ါဆုိသကၤန္းဆက္ကပ္လွဴဒါန္းျခင္းဆုိတဲ့ ၀ါဆိုသကၤန္းအလွဴ (၀ႆိကသာဋိက) ၀ႆ၀ါသိက  စီ၀ရဒါန မုိးေရခံ သကၤန္း အလွဴဒါနသည္ အားလုံးသိေနၾကသည့္ ၇ ႏွစ္အရြယ္နဲ႔ ေသာတာပန္တည္တဲ့ ပုဗၺာရုံေက်ာင္း ေက်ာင္း အမႀကီး ၀ိသာခါ၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

၀ိသာခါေက်ာင္းအမၾကီးသည္ သူေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းထားသည့္ ပုဗၺာရုံေက်ာင္းကို တစ္ေန႔ႏွစ္ၾကိမ္ အနည္းဆုံး သြားေရာက္ေလ့ရိွသည္။ ေက်ာင္းသြားရင္လည္း လက္ဗလာခ်ည္း သြားေလ့သြားထ မရွိပဲ၊ မနက္ပုိင္းသြားရင္ မနက္အတြက္ ရဟန္းသာမေဏမ်ား ဘုဥ္းေပးႏုိင္တဲ့ အစားအစာမ်ား၊ ညေနပုိင္းသြားရင္လဲ ညေနပုိင္းအတြက္ အေဖ်ာ္ရည္မ်ား ယူေဆာင္သြားေလ့ရွိသည္။ စာထဲမွာေတာ့ ေက်ာင္းအမၾကီးလာရင္ ကုိရင္ငယ္ေလးေတြ က ေက်ာင္းအမၾကီး လက္ထဲ ဘာပါလဲဆုိတာ ၾကည့္ေနၾကသည္ဟု ဆုိပါသည္။

တစ္ေန႔ေသာ ၀ါဆုိကာလ အခါသမယမွာ ၀ိသာခါေက်ာင္းအမႀကီးသည္ အနာထပိဏ္သူေဌး၏ အရာမ္ျဖစ္ေသာ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းသုိ႔ သြားၿပီး ဘုရားအမွဴးရွိေသာ သံဃာေတာ္မ်ားကုိ  အိမ္သုိ႔ ဆြမ္းဘုဥ္ေပး ၾကြဖုိ႔ ပင့္ဖိတ္ေလွ်ာက္ခဲ့သည္။

ေနာက္တစ္ေန႔မနက္ အရုဏ္က်င္းလုိ႔ မုိးလင္းခ်ိန္ေရာက္ေတာ့ ကြ်န္းၾကီးေလးကြ်န္းလုံး မုိးအၾကီးအက်ယ္ ရြာသြန္းခ်ေလေတာ့၏။ ဤမုိးႀကီးသည္ ေလးကၽြန္းအႏွံ႔ရြာသည့္ ေနာက္ဆုံးမုိးျဖစ္၍ ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးက တပည့္ရဟန္းသံဃာတုိ႔အား မိုးေရခ်ဳိးရန္ ခြင့္ျပဳလိုက္ေလ၏။

ေက်ာင္းအမႀကီး ၀ိသာခါသည္ အရုဏ္ဆြမ္း ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းခ်ိန္ ေရာက္သည္ရွိေသာ္ တပည့္မ တစ္ေယာက္ ကုိ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းသုိ႔ ေစလြတ္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားအမွဴးရွိေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားကုိ ပင့္ေလွ်ာက္ ခုိင္းလုိက္ သည့္အခါ ဘုရားရွင္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ သကၤန္း (ေရသႏုပ္) မပါဘဲ အ၀တ္ သကၤန္း ဗလာနဲ႔ ေရ ခ်ဳိးေနၾကသည့္ ရဟန္းသံဃာမ်ားကုိေတြ႕ၿပီး ရဟန္းမဟုတ္ အာဇီ၀က တကၠဒြန္းေတြ ျဖစ္ လိမ့္မည္ ဟု မွတ္ထင္ ကာ အိမ္သုိ႔ လွည့္ျပန္ သြားခဲ့ေလ၏။

၀ိသာခါ ေက်ာင္းအမႀကီးအား "ပုဗၺာရုံေက်ာင္းေတာ္မွာ ရဟန္းတစ္ပါးမွ မေတြ႔ဘူး အ၀တ္ဗလာနဲ႔ ေရခ်ဳိးေနၾကတဲ့ အာဇီ၀က တကၠဒြန္းေတြပဲ ေတြ႔ခဲ့တယ္" ဆုိျပီး ျပန္ေျပာေလ၏။ အသိအလိမၼာဥာဏ္ပညာရွိသူ ေက်ာင္းအမႀကီး ၀ိသာခါ စဥ္းစားမိလုိက္သည္မွာ မုိးရြာတုန္း ရဟန္းသံဃာေတြ ေရခ်ဳိးေနတာျဖစ္မည္ဟု မွတ္ ထင္ၿပီး၊ ေနာက္ တစ္ၾကိမ္ ေက်ာင္းသုိ႔ သြားပင့္ခုိင္းျပန္ေသာ္လည္း ရဟန္းေတာ္ မ်ား သည္ ေရခ်ိဳးျပီး ၍ ေက်ာင္းေဆာင္ထဲ ၀င္ေရာက္ကာ သီတင္း သုံးေနၾကသည့္အတြက္ ေဇတ၀န္တစ္ေက်ာင္းလုံး တိတ္ဆိတ္ျငိမ္သက္လ်က္ ရွိေန၏။

ဒီတစ္ႀကိမ္မွာလည္း ၀ိသာခါ ေက်ာင္းအမႀကီး၏ တပည့္မသည္ ေက်ာင္းမွာ ရဟန္းတစ္ပါးမွ မရွိဘူးဟု မွတ္ထင္ကာ ျပန္သြားျပန္ေလ၏။ ၀ိသာခါ ေက်ာင္းအမ စဥ္းစားမိသည္က ရဟန္းသံဃာေတြ ေရမုိးခ်ဳိးၿပီး ခႏၵာကုိယ္ ေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ ေက်ာင္းေဆာင္ထဲမွာ သီတင္းသုံးေနၾကတာျဖစ္မည္ဟု ေတြးေတာဆင္ျခင္၍ တပည့္မကုိ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျပန္သြားပင့္ေခ်အုံးဆိုၿပီး ထပ္လႊတ္လုိက္ေလသည္။ တပည့္မသည္ ေရမုိးခ်ဳိးၿပီး သကၤန္းကိုယ္စီ ၀တ္ရုံကာ တရားဘာ၀နာ ပြားမ်ားအားထုတ္ေနၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားကုိေတြ႕ၿပီး ဆြမ္းဘုဥ္းေပးၾကြရန္ အခ်ိန္တန္ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေလွ်ာက္ၾကားေလသည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ရဟန္းေတာ္ မ်ားကုိ သမဏသာရုပၸညီစြာ သကၤန္း၀တ္ရုံေစၿပီး သပိတ္သကၤန္းကုိယူကာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ တန္ခုိးေတာ္ျဖင့္ ပင္ ၀ိသာခါေက်ာင္းအမ၏ အိမ္ေပါက္ အေရာက္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးရန္ ၾကြေရာက္သြားၾကေလ၏။

၀ိသာခါေက်ာင္း အမႀကီးသည္လည္း မုိးအႀကီးအက်ယ္ ရြာသြန္းထား၍ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္လုံး ခါးေလာ က္ ျမဳပ္ႏိုင္ေလာက္သည့္ ေရမ်ားျဖင့္ ျပည့္နက္ေနပါေသာ္လည္း ဘုရားရွင္ႏွင့္ ရဟန္းသံဃာအားလုံး၏ သကၤန္း မ်ား ေရမစုိသည့္အျပင္ ေျခမ်က္စိေလးကုိမွ် ေရမစုိသည္ကုိ ေတြ႕ရ၍ အံ့ၾသလ်က္ ရႊင္လန္း ၀မ္းေျမာက္ေသာ စိတ္ ရွိသည္ျဖစ္၍ ဘုရားအမွဴးရွိေသာ ရဟန္းသံဃာမ်ားကုိ မြန္ျမတ္လွစြာေသာ ဆြမ္း ခဲဖြယ္ ေဘာဇဥ္ ခ်ဳိခ်ဥ္ အရသာ အျဖာျဖာတုိ႔ျဖင့္ အားပါးတရ ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းေလ၏။

ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ရဟန္းသံဃာမ်ားကုိ ဆြမ္းကပ္ျပီး ဆြမ္းအႏုေမာဒနာတရား ေဟာၾကားစဥ္ ၀ိသာခါေက်ာင္း အမၾကီးသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ထံမွ ဆု ၈ မ်ဳိးကုိ ေတာင္းေလေသာ္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကလည္း ခြင့္ျပဳေတာ္ မူေလသည္။

အဘယ္ ဆု ၈ မ်ဳိးနည္း ဟူမူ -

(၁) သံဃာေတာ္မ်ားအား အသက္ထက္ဆုံး မုိးေရခံသကၤန္း ၀ါဆုိသကၤန္းလွဴခြင့္

(၂) ေက်ာင္းသုိ႔ ေရာက္လာၾကေသာ ဧည့္သည္ အာဂႏၲဳ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား အၿမဲဆြမ္းကပ္လွဴခြင့္

(၃) ခရီးသြား ရဟန္းေတာ္မ်ားအား အၿမဲဆြမ္းကပ္လွဴခြင့္

(၄) ဖ်ားနာေနေသာ ရဟန္းတို႔အား အၿမဲဆြမ္းကပ္လွဴခြင့္

(၅) ဖ်ားနာေနေသာ ရဟန္းတုိ႔ကုိ ျပဳစုလုပ္ေကၽြးေနေသာ ရဟန္းတုိ႔အား အၿမဲဆြမ္းကပ္လွဴခြင့္

(၆) ဖ်ားနာေနေသာ ရဟန္းတို႔အား အၿမဲေဆးပစၥည္းမ်ား ကပ္လွဴခြင့္

(၇) အျမဲမျပတ္ ဆန္ျပဳတ္ - ယာဂုဆြမ္းကပ္လွဴခြင့္

(၈) ရဟန္းမ - ဘိကၡဳနီမတုိ႔အား အသက္ထက္ဆုံး ေရသႏုပ္လွဴရန္ တုိ႔ျဖစ္၏။

ဆု ၈ မ်ဳိး ေတာင္းျခင္းအေၾကာင္း -

၁၊ အ၀တ္မဆီး အခ်ည္းႏွီး ေနလွ်င္/ေရခ်ဳိးလွ်င္ မစင္ၾကယ္ စက္ဆုပ္ဖြယ္ ရြံရွာဖြယ္ျဖစ္ျခင္း၊

၂၊ ဧည့္သည္ အာဂႏၲဳရဟန္းသည္ လမ္းမကၽြမ္းသျဖင့္ ဆြမ္းခံလုိ႔ ရမည့္အိမ္ကုိ မသိသျဖင့္ ဆြမ္းခက္ခဲျခင္း၊

၃၊ ခရီးသြားရဟန္းသည္ မိမိဆြမ္းကုိ ရွာေဖြေနရသျဖင့္ သြားေရးလာေရး ခရီးဖင့္ေန ခရီးေနာက္ေႏွးျခင္း၊

၄၊ ဖ်ားနာေနေသာ ရဟန္းသည္ ေရာဂါႏွင့္သင့္ေသာ ေဘာဇဥ္ကုိ မရသျဖင့္ အနာေရာဂါတုိးပြား၍ ေသဆုံးျခင္း၊

၅၊ ဖ်ားနာေနေသာရဟန္းကုိ ျပဳစုလုပ္ေကၽြးေသာရဟန္းသည္ ၄င္းအတြက္ ဆြမ္းကုိ ရွာေဖြေနရေသာေၾကာင့္ ဖ်ားနာေနေသာရဟန္း ဆြမ္းငတ္ႏိုင္ျခင္း၊

၆၊ ဖ်ားနာေနေသာ ရဟန္းသည္ ေလ်ာက္ပတ္သည့္ေဆးကုိ မရသည္ရွိေသာ္ ေရာဂါ တုိးပြားၿပီး ေသျခင္း၊

၇၊ ယာဂု - ဆန္ျပဳတ္အက်ိဳး ဆယ္ပါးကုိ သိျခင္း၊

၈၊ ဘိကၡဳနီမတို႔သည္ အစီရ၀တီျမစ္တြင္ ျပည့္တန္ဆာမ တုိ႔ႏွင့္ အတူ ေရခ်ဳိးေနစဥ္ ျပည့္တန္ဆာမ မ်ားက စၾက ေနာက္ၾကျခင္း၊ စသည့္ အေၾကာင္းတရား ၈ ပါးေၾကာင့္ ဆု ၈ မ်ဳိးကုိ ေတာင္းပါသည္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ေက်ာင္းအမႀကီး ၀ိသာခါအား အျခားအေၾကာင္း ရွိေသးသေလာဟု ေမးသည္ရွိေသာ္ " ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား၊ ၀ါလကင္းလြတ္ သီတင္းကၽြတ္သည္ရွိေသာ္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္အား ဖူးေျမွာ္ရန္လာၾကကုန္ေသာ ရဟန္းေတာ္တုိ႔သည္ ျမတ္စြာဘုရားထံသုိ႔ ခ်ဥ္းကပ္၍ 'အရွင္ဘုရား ဤမည္ေသာရဟန္းသည္ ေသပါၿပီ၊ ထုိရဟန္း၏ လားရာဂတိကား အဘယ္ပါနည္း၊ အကၽြတ္တရား ရသြားပါရဲ႕လားဘုရား' ဟု ေမးေလွ်ာက္ေသာ္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ကြယ္လြန္ခဲ့ေသာ ရဟန္း သည္ ေသာတာ ပတၱိဖုိလ္၊ သကဒါဂါမိဖုိလ္၊ အနာဂါမိဖိုလ္၊ အရဟတၱဖုိလ္သုိ႔ ေရာက္၏ ဟု ေျဖၾကားပါ လိမ့္မည္။

အကယ္၍ ထုိရဟန္းသည္ သာ၀တၳိျပည္သုိ႔ ၾကြေရာက္ဖူးပါက တပည့္ေတာ္မ လွဴဒါန္းသည့္ မုိးေရခံသကၤန္း-၀ါဆုိသကၤန္း၊ ဆြမ္း၊ ေဆး၊ ဆန္ျပဳတ္-ယာဂုတုိ႔ကုိ သုံးေဆာင္ဖူးမည္ျဖစ္၍ ဘုရားတပည့္ေတာ္မအား ၀မ္းေျမာက္ျခင္း၊ ႏွစ္သက္ျခင္း၊ ၿငိမ္ေအးျခင္း၊ ခ်မ္းသာျခင္း၊ တည္ၾကည္ျခင္း၊ ဣေျႏၵကုိပြားျခင္း၊ ဗိုလ္ကုိ ပြားေစျခင္း၊ ေဗာဇၥ်င္ကုိ ပြားေစျခင္းစသည့္ အက်ဳိးတရားမ်ားကုိ ရရွိပါလိမ့္မည္ " ဟု ေလွ်ာက္ၾကားေလ သည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ဤကဲ့သုိ႔ေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားေၾကာင့္ ၀ိသာခါေ က်ာင္း အမႀကီးေတာင္းေ သာ ဆု ၈ မ်ဳိး ကုိ ခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ၀ိသာခါေက်ာင္းအမႀကီး၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ မုိးေရခံ သကၤန္း - ၀ါဆုိ သကၤန္း ေပၚေပါက္လာ၍ ရဟန္းေတာ္မ်ား ၀တ္ရုံသုံးေဆာင္ခြင့္ရျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက ၀ါဆုိလျပည့္ေန႔မွာ ရဟန္းသံဃာမ်ားကုိ ၀ါဆုိသကၤန္းတုိ႔ျဖင့္ ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းၾကျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

၀ါဆုိသကၤန္းလွဴဒါန္းရျခင္းေၾကာင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား သကၤန္းအတြက္ မပူပင္ရျခင္း၊ ပရိယတ္ ပဋိပတ္ စသည့္ ရဟန္းအလုပ္ကုိ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ လုပ္ႏုိင္ျခင္း၊ အရွက္ကို ကာကြယ္ျခင္း၊ အခ်မ္း အပူ ေလ ေနစတဲ့ ရာသီဥတုဒဏ္မွ ကာကြယ္ျခင္း၊ မွက္, ျခင္, ယင္, ပုိးမႊားစေသာ အႏၱရာယ္တုိ႔မွ ကာကြယ္ႏိုင္ျခင္း စသည့္အက်ိဳးတရားမ်ား ရရွိပါသည္။ သကၤန္းအလွဴရွင္ေတြအတြက္ ရရွိမည့္ အက်ိဳးမ်ားကား -

သု၀ဏၰ၀ေဏၰာ ၀ိရေဇာ၊ သပၸဘာေသာ ပတာတ၀ါ၊

သိနိ႒ံ ေဟာတိ ေမ ဂတၱံ၊ ဘေ၀ သံသရေတာ မမ။

ဒုႆသတသဟႆာနိ၊ ေသတာ ပီတာ စ ေလာဟိတာ၊

ဓာေရႏၲိ မတၳေက မယွံ၊ ဒုႆ ဒါနႆိဒံ ဖလံ။

သကၤန္းလွဴရက်ိဳး ၈ မ်ဳိး

=======

ေရႊေရာင္ အဆင္း၊ ျမဴကင္း စင္ၾကယ္၊

သားေရ ၀င္းဖန္႔၊ ႏူးညံ့လွတယ္၊

နီ ညိဳ ျဖဴ ၀င္း၊ ၀တ္ခင္း ေပါၾကြယ္၊

လွဴသကၤန္း ၈ ခန္းအက်ဳိးသြယ္။

သကၤန္းလွဴျခင္းေၾကာင့္ အသားေရသည္ ေရႊအဆင္းကဲ့သုိ႔ လွပျခင္း၊ ေခ်း ျမဴအညစ္အေၾကး ကင္းစင္ျခင္း၊ အသားအေရ ၀င္းဖန္႔စိုေျပျခင္း၊ အသားေရ ႏူးညံ့လွပျခင္း၊ အနီေရာင္ အ၀တ္အထည္ေတြ၊ အညဳိေရာင္ အ၀တ္ အထည္ေတြ၊ အျဖဴေရာင္ အ၀တ္အထည္ေတြ၊ ၀ါ၀ါ၀င္း၀င္း ေတာက္ပတဲ့ အဆင္းရွိတဲ့ အ၀တ္အ ထည္ေတြရ ရွိျခင္း အစရွိသည့္ အက်ိဳးမ်ားကုိ ရရွိပါသည္။

ေဆာင္ -

မဟာလတာ ျမတ္တန္ဆာ ကုိးရာ သိန္းထိုက္သား၊

သကၤန္းလွဴလတ္ မိန္းမျမတ္၊ ဆုံးသတ္ က်ိဳးတရား၊

ဧဟိ ဘိကၡဳ ရဟန္းျပဳ ဆုံးဆု ျမတ္ေယာက်ာ္း။

အမ်ိဳသမီးမ်ား သကၤန္းလွဴျခင္းေၾကာင့္ သီးသန္႔ ရရွိသည့္ အက်ဳိးတရားကေတာ့ ၀ိသာခါေက်ာင္းအမၾကီး - ဗႏၵဳလစစ္သူႀကီး၏ဇနီး မလႅိကာတို႔ ၀တ္ဆင္ခြင့္ရသည့္ စိန္ေရႊရတနာေပါင္းစုံ စီျခယ္ထားသည့္ ကုိးကုေဋတန္ သည့္ မဟာလတာ ျမတ္တန္ဆာၾကီးကို ၀တ္ဆင္ခြင့္ ရရွိပါမည္။

အမ်ိဳးသားမ်ား သကၤန္းလွဴဒါန္းျခင္းေၾကာင့္ ကံေကာင္းေထာက္မစြာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ႏွင့္ေတြ႕၍ တရားေတာ္ မ်ား နားၾကားရသည့္အခါ ဘုရားရွင္က ‘‘ဧဟိ ဘိကၡဳ" ရဟန္း လာေလာ့ ဟု ေခၚလုိက္ရုံနဲ႕ အလုိအေလ်ာက္ ၀ါေတာ္ ၆၀ ရ မေထရ္ၾကီးကဲ့သုိ႔ သပၸါယ္တင့္တယ္စြာ သိမ္ေတြ ကမၼ၀ါေတြ ရြတ္ဖတ္ေပးစရာမလုိဘဲ သကၤန္းသပိတ္ ရွာစရာ မလုိဘဲ ဧဟိဘိကၡဳရဟန္း ျဖစ္ခြင့္ရပါမည္။

မ်ဳိးခ်စ္ျမန္မာ

(မဟာ၀ဂ္ပါဠိေတာ္ - ၀ိသာခါ၀တၳဳ)